Hackathon không còn là sân chơi riêng của người lớn hay dân công nghệ. Trong vài năm trở lại đây, các cuộc thi Hackathon dành cho trẻ em bắt đầu phát triển mạnh mẽ và nhận được sự quan tâm lớn từ phụ huynh, nhà trường và cộng đồng giáo dục công nghệ. Đây là nơi các em nhỏ được làm việc nhóm, giải quyết vấn đề, và lập trình sản phẩm thực tế trong một khoảng thời gian giới hạn – thường là từ 1 đến 3 ngày.
Điểm hay là không cần con bạn phải là “thần đồng lập trình”. Nhiều Hackathon hiện nay hướng tới kỹ năng tư duy sáng tạo, làm việc nhóm, và giải quyết vấn đề, chứ không đơn thuần là viết code. Điều đó khiến Hackathon dành cho trẻ em trở nên thân thiện, dễ tiếp cận và phù hợp với nhiều lứa tuổi khác nhau.
Lợi ích mà Hackathon dành cho trẻ em mang lại
Kích thích tư duy logic và sáng tạo
Khi tham gia Hackathon, trẻ phải vận dụng trí tưởng tượng để nghĩ ra giải pháp cho một vấn đề cụ thể. Từ đó, các em học cách:
- Phân tích bài toán.
- Xác định mục tiêu.
- Tìm hướng giải quyết logic nhưng sáng tạo.
Việc này không chỉ giúp trẻ học cách “nghĩ như một lập trình viên” mà còn khơi gợi sự tò mò và khả năng tư duy phản biện – những năng lực cực kỳ quan trọng trong thời đại công nghệ số. Những đứa trẻ từng tham gia Hackathon thường có xu hướng suy nghĩ mạch lạc hơn, không sợ sai và dám đưa ra ý tưởng mới lạ.
Phát triển kỹ năng làm việc nhóm
Hackathon không phải là cuộc thi cá nhân. Trẻ thường tham gia theo nhóm 2–5 người và phải:
- Phân chia vai trò rõ ràng.
- Giao tiếp hiệu quả.
- Lắng nghe và hợp tác với nhau để hoàn thành mục tiêu chung.
Qua đó, trẻ học được cách phối hợp, biết lắng nghe ý kiến người khác, và quan trọng nhất: biết giải quyết mâu thuẫn trong nhóm một cách văn minh. Trong nhiều trường hợp, chính những xung đột nhỏ trong nhóm giúp trẻ học được cách thuyết phục, đồng thuận và xây dựng tinh thần đồng đội.
Làm quen với công nghệ từ sớm
Dù không giỏi lập trình, trẻ vẫn có thể làm quen với các công cụ như:
- Scratch, Tynker (cho trẻ nhỏ).
- App Inventor, Arduino, hoặc Python cơ bản (cho trẻ lớn hơn).
Việc tham gia Hackathon dành cho trẻ em không đòi hỏi kỹ năng lập trình cao, nhưng là cơ hội để các em làm quen với tư duy công nghệ. Các em sẽ biết rằng để tạo ra một trò chơi, một ứng dụng hoặc một thiết bị thông minh, cần phải suy nghĩ, thiết kế và thực hiện từng bước một cách logic. Đây là hành trang quý giá giúp trẻ thích nghi nhanh với thế giới số.
Tăng cường sự tự tin và kỹ năng trình bày
Sau khi hoàn thành sản phẩm, các nhóm thường phải thuyết trình trước ban giám khảo hoặc khán giả. Đây là lúc trẻ học cách:
- Trình bày mạch lạc.
- Giải thích ý tưởng rõ ràng.
- Tự tin thể hiện bản thân trước đám đông.
Không ít phụ huynh ngạc nhiên khi thấy con mình – vốn rụt rè trong lớp – lại có thể đứng trước hàng chục người để chia sẻ sản phẩm mà nhóm đã cùng nhau tạo ra. Tham gia Hackathon dành cho trẻ em chính là một bước đệm tuyệt vời để rèn luyện kỹ năng mềm.
Học cách thất bại và đứng dậy
Không phải đội nào cũng thắng giải. Có nhóm lỗi kỹ thuật, có nhóm trễ deadline, có nhóm cãi nhau vì bất đồng quan điểm. Nhưng chính từ những trải nghiệm đó, trẻ học được:
- Chấp nhận thất bại.
- Nhìn lại sai lầm.
- Biết sửa sai và thử lại lần sau.
Một Hackathon dành cho trẻ em không bao giờ chỉ hướng đến kết quả cuối cùng, mà chú trọng vào hành trình học hỏi và trưởng thành. Trẻ sẽ dần hiểu rằng thất bại là một phần tự nhiên của quá trình sáng tạo và phát triển.
Hackathon dành cho trẻ em phù hợp với độ tuổi nào?
Thông thường, các cuộc thi Hackathon dành cho trẻ em chia thành 2 nhóm chính:
- Từ 7–12 tuổi: Tập trung vào trò chơi, tư duy logic, lập trình kéo thả.
- Từ 13–17 tuổi: Tập trung vào ứng dụng thực tế, công nghệ phức tạp hơn như AI, IoT, hoặc thiết kế sản phẩm thực tế.
Tùy vào khả năng và sở thích, phụ huynh có thể định hướng cho trẻ tham gia nhóm phù hợp để không bị quá sức mà vẫn phát huy được khả năng. Một số trẻ thích thiết kế giao diện, số khác thích lắp ráp mạch, và có trẻ mê sáng tạo nội dung – Hackathon có thể dung hòa tất cả.
Một số hackathon tiêu biểu dành cho trẻ em tại Việt Nam
- Youth On! Hackathon: Được tổ chức bởi UNICEF Việt Nam và Viện Nghiên cứu & Đào tạo Việt – Anh (VNUK), cuộc thi này khuyến khích học sinh phát triển các giải pháp sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ thông tin .
- WeCode Hackathon: Tổ chức bởi các trung tâm giáo dục công nghệ lớn, có quy mô toàn quốc.
- AI Hackathon: Được tổ chức bởi Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM phối hợp với KDI Education, cuộc thi này dành cho học sinh tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông, tập trung vào việc phát triển các ứng dụng thông minh để bảo vệ môi trường .
Các cuộc thi này không chỉ giúp trẻ rèn kỹ năng, mà còn tạo sân chơi lành mạnh, xây dựng mối quan hệ bạn bè cùng đam mê công nghệ.
Lưu ý cho phụ huynh khi cho con tham gia Hackathon dành cho trẻ em
- Không ép trẻ tham gia nếu chưa sẵn sàng. Hãy để con tự chọn và cảm thấy hứng thú.
- Nên đồng hành chứ không can thiệp. Phụ huynh nên quan sát, hỗ trợ tinh thần, thay vì chỉ đạo quá mức.
- Chú ý an toàn, sức khỏe, thời gian nghỉ ngơi. Vì Hackathon thường kéo dài cả ngày hoặc xuyên đêm.
- Khuyến khích con chia sẻ sau sự kiện. Đó là cách để trẻ tổng kết bài học và giữ cảm hứng lâu dài.
Kết luận
Hackathon dành cho trẻ em là một cơ hội tuyệt vời để các em học hỏi, trải nghiệm và phát triển nhiều kỹ năng sống quan trọng. Đó không chỉ là nơi để lập trình mà còn là nơi để khám phá bản thân, rèn luyện tư duy và vượt qua thử thách.
Việc tiếp cận Hackathon dành cho trẻ em không chỉ đơn thuần là đưa con đi thi. Đó là hành trình đồng hành cùng con khám phá công nghệ, kỹ năng sống, tinh thần đồng đội và cả cách học từ thất bại. Phụ huynh hãy xem Hackathon như một công cụ học tập hiện đại – sinh động, thực tiễn và cực kỳ thú vị – giúp trẻ trưởng thành hơn trong thời đại công nghệ.
